: علی رغم ترسیم خطوط قرمز مذاکرات هسته ای از سوی رهبری و تاکید چند باره ایشان بر لزوم همزمانی اجرای تعهدات ایران و غرب در برجام، تیم ساده اندیش وزارت خارجه و سازمان اتمی آن را نادیده گرفت. در نتیجه امروز بعد از گذشت یکسال از برجام، تمامی تعهدات ایران انجام شده اما هنوز تحریمها باقی مانده و هیچ گشایشی در اقتصاد ایران واقع نشده است. با این وجود، دستهای خالی هسته ای ایران برای آمریکا کافی نیست. برجام هسته ای شروع کار است و آمریکا سعی دارد با گروگان گرفتن اقتصاد ایران و با کمک بدنه نفوذی خود، مسئولان کشور را به عقب نشینی در دیگر موضوعات راهبردی و چالشی وادار کند. طرح موضوع برجامهای بعدی اساسا در این چارچوب تعریف میشود.
برخی دست ها به دنبال وادار کردن مسئولان نظام برای همکاری با آمریکا در مورد سوریه است. کری هم دائما همین را از ظریف مطالبه میکند. اما خوشبختانه سرخی خون مدافعان حرم این خط قرمز را محکم کرده و فعلا این خط ناکام مانده است.
اما ظاهرا تیم هسته ای به دنبال برجام دیگری است. تحریمهای پسابرجامی موضوع برجام عراقچی است. تحریمهای بانکی در پسابرجام همچنان باقیست اما عراقچی با اعتماد به نفس و بدون اینکه اساسا خود را مقصر این داستان بداند، به دنبال نسخه پیچی برای مسئولان نظام است. تقریبا در این زمینه هم موفق بوده! با همکاری وزیر اقتصاد و بانک مرکزی و واحد اطلاعات مالی دبیرخانه مبارزه با پولشویی بخش اعظم کار تمام شده است.
به نظر میرسد توافق پنهان دیگری همانند برجام بین ایران و گروه ویژه اقدام مالی (FATF) امضا شده است. همانند برجام هسته ای، دولت در پستو با غرب توافق کرده تا ساز و کارهای مبارزه با تامین مالی تروریسم را در بانکهای داخلی پیاده کند. این توافق که هنوز مفاد آن محرمانه است، در واقع تعهد به اجرای بخشی از توصیه های چهل گانه گروه ویژه اقدام مالی (FATF) است.
بانک مرکزی و وزارت خارجه معتقدند بخشی از تحریمهای بانکی باقیمانده (که اتفاقا بخاطر موضوع هسته ای وضع شده بود) به قرار داشتن نام ایران در فهرست سیاه کشورهای پر ریسک تامین مالی تروریسم ربط دارد.
فاتف (FATF) از سال 2009 (در کوران پرونده هسته ای) نام ایران را در کنار کره شمالی به عنوان دو کشور دارای بیشترین ریسک در مبادلات بانکی معرفی کرد که هنوز ادامه دارد! حال برای رفع این تحریمها ایران باید مجددا برجام دیگری امضا کند. گو اینکه این تیم در ایام برجام حواسشان به این تحریمهای هستهای نبوده و حالا برای رفع هر یک از آنها باید امتیاز دیگری بدهند. احتمالا بعد از این، باز برای دسترسی به دلار و تحریم فینسن آمریکا و دیگر تحریمهای باقیمانده و در راه هم برجامهای دیگری باید امضا شود!
توافق پنهانی اخیر دولت با فاتف (FATF) اهمیت فوق العادهای برای آمریکاییها دارد. این را میشود از ذوق زدگی اتاق فکرها و مسئولان وزارت خزانه داری آمریکا فهمید. ایران متعهد شده تا در حوزه روابط بانکی سربراه باشد و اقدامات متعددی انجام بدهد. به کنوانسیون پالرمو بپیوندد، به کنوانسیون تامین مالی تروریسم بپیوندد و قانون مقابله با تامین مالی تروریسم مصوب اسفند 94 مجلس شورای اسلامی را به گونهای اصلاح کند که تعریف تروریسم همان تعریف جهانی باشد و شامل حزب الله و دیگر نهادهای تروریستی مشابه هم بشود.
جالب اینجاست که مشابه هستهای در اینجا هم قرار نیست توازن در امتیازات رعایت شود. دوباره فرمول «امتیاز بده و منتظر بمان» در برجام بانکی پیاده سازی شده است. باز این ایران است که اول باید تعهدات خود را انجام دهد و منتظر بماند تا کرواتیها دست به قلم ببرند. اگر همه اقدامات به خوبی انجام شد و فاتف راستی آزمایی کرد، آنگاه یکسال بعد شاید ایران را از لیست کشورهای سیاه خارج کنند. آنهم معلوم نیست از روی کاغذ بیشتر باشد! در طول این یکسال هم از کشورها خواسته شده که سختگیریهای خود را تعلیق کنند که با توجه به باقیماندن ایران در لیست، هیچ تاثیری بر روابط بانکی با ایران ندارد!
نتیجه برجام بانکی چیست؟ ایران مجددا به ساز و کارهای وابسته به سازمان ملل تعهد حقوقی مشابه ان پی تی! ارائه خواهد کرد که دیگر راه برگشتی در قبال آن نیست. اگر نقض تعهد شد پرونده به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع میشود و مسیرهای موازی برای تشدید تحریمها فراهم خواهد شد.
همان فرآیندی که در موضوع هسته ای با امضای ان پی تی رقم خورد! پایبندی به این تعهد به چه معناست؟ مثلا تعهد به کنوانسیون پالرمو چه تبعاتی دارد؟ مشخصا در مورد پالرمو متعهد میشود که گروههای سازمان یافته که از نظر جامعه بین الملل عمل مجرمانه انجام میدهند را به عنوان مجرم تلقی کرده و متعهد به محاکمه و معاضدت قضایی و تحویل آنها به دادگاههای خارجی شودتکلیف کمک به حزب الله و محور مقاومت که مشخص است، شاید مهمترین هدف آمریکاییها از برجام بانکی هم همین باشد! حال تصور کنید گروه سازمان یافته ای به نام سپاه پاسداران را که متهم به تامین مالی تروریسم و حتی اقدامات تروریستی در سطح جهان است، پالرمو با سپاه هم کار دارد! دیگر گروههای سازمان یافته که نقض حقوق بشر میکنند را هم به لیست اضافه کنید. فردا موظف میشویم که متهمین واقعه آمیا را به دادگاه آرژانتین تحویل دهیم! فردا متعهد میشویم که ناقضین حقوق بشر در فتنه 88 را به دادگاه انگلیس تحویل دهیم! این قصه سر دراز دارد. اما فعلا کوته بینان دولتی به ابتدای آن دل خوش کرده اند! هنوز کار از کار نگذشته است! تحقق تعهدات دولت در برجام بانکی در پیوستن به کنوانسیونها نیازمند تصویب مجلس است. شاید در این گلوگاه بتوان ترمز را کشید، شاید!!